ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БРЕНДТЕРДІҢ ЖАРНАМАЛЫҚ СЛОГАНДАРЫНЫҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ ТАЛДАУЫ: ЛОКАЛИЗАЦИЯ ЖӘНЕ МӘДЕНИ АДАПТАЦИЯ
DOI:
https://doi.org/10.52301/2957-5567-2025-4-4-86-97Кілт сөздер:
интернет-коммуникацияАңдатпа
Зерттеу Қазақстандағы халықаралық брендтердің жарнамалық слогандарын локализациялау мен мәдени бейімдеуге арналған; эмпириялық негізі 2023–2025 жылдары тіркелген 100 бірліктен тұратын корпусқа сүйенеді. Аралас дизайн қолданылды: жас және тілдік айырмашылықтарды ескере отырып, лингвистикалық талдау және социолингвистикалық верификация (сауалнама мен фокус-топтар). Тіларалық трансформацияның төрт стратегиясы айқындалды: сөзбе-сөз, калька, бейімдеуші, инновациялық. Сөзбе-сөз бен калька перлокутивтік әсерді әлсіретіп, стилистикалық жасандылық тудырады; ал бейімдеуші/инновациялық тәсілдер метафораны қайта түсіндіру, синтаксіні қайта құру және жергілікті кодтарға сүйену арқылы коммуникациялық тиімділікті арттырады. Тиімділіктің тұрақты социомәдени маркерлері белгіленді: отбасы мен ұжымшылдық құндылықтары, дәстүрге құрмет, жол мен денсаулық символикасы, қазақ тілін қолдану (билингвалды құрылымдармен қоса). Топтық айырмашылықтар тіркелді: орыс тілді аудитория дәлдік пен нормативтілікке басымдық берсе, қазақ тілді аудитория мәдени релеванттылық пен эмоционалдық табиғилықты жоғары қояды; жастар код-свитчинг пен жаһандық элементтерді оң қабылдайды, аға буын біртілді қазақша нұсқаларды жөн көреді. Қазақстан нарығында мәдени тұрғыдан релевантты әрі прагматикалық тұрғыдан тиімді слогандарды әзірлеуге арналған практикалық қорытындылар жасалды.
Библиографические ссылки
Аймухамбет Ж. Национально-культурные коды медиадискурса. Алматы: Қазақ университеті, 2020. 198 с.
Кенжегалиева А. Адаптация международных брендов в условиях полиязычия. Астана: ЕНУ им. Л.Н. Гумилёва, 2021. 212 с.
Кук Г. Дискурс рекламы. — Лондон: Routledge, 2001. 256 p.
Майерс Г. Слова в рекламе: социолингвистика рекламы. Лондон: Routledge, 1994. 210 с.
Садыкова Л. Локализация рекламных слоганов: социолингвистический аспект. Алматы: Ғылым, 2022. 180 с.
Турсынбек Е. Культурная идентичность и реклама в Казахстане. Алматы: Қазақ университеті, 2022. 206 с.
Altun A. Cross-cultural Communication in Advertising. New York: Springer, 2022. 244 p.
Austin J. L. How to Do Things with Words. Oxford: Clarendon Press, 1962.
Chen H., Chen L. Digital Formats of Advertising and Multilingual Audiences // International Journal of Advertising. 2021.Vol.40, № 5. P. 785–803. DOI: 10.1080/02650487.2021.1931234.
García R., Singh P. Advertising as a Vehicle of Global and Local Values // Journal of Marketing Communication.2022.Vol. 28, № 7. P. 991–1010. DOI: 10.1080/13527266.2022.2034567.
House J. Translation as Communication: Functional Equivalence. London: Routledge, 2015. 230 p.
House J. Translation, Localization and Cross-cultural Advertising. Berlin: De Gruyter, 2019. 198 p.
Koller V. Advertising Languages: Cultural Connotations and Translation. Berlin: Mouton de Gruyter, 2020. 275 p.
Lakoff G., Johnson M. Metaphors We Live By. Chicago: The University of Chicago Press, 1980.
Li Ch. Cross-linguistic Adaptation of Advertising Slogans in Digital Media //Journal of Multilingual Communication. 2021. Vol. 12, № 3. P. 45–62. DOI: 10.1080/xxxx.2021.00001.
Searle J. Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language. Cambridge: Cambridge University Press, 1969.
References
Aimukhambet, Zh. (2020). Natsional'no-kul'turnye kody mediadiskursa [National-cultural codes of media discourse]. Qazaq universiteti. (in Russ.)
Altun, A. (2022). Cross-cultural communication in advertising. Springer.
Austin, J. L. (1962). How to do things with words. Clarendon Press.
Chen, H., & Chen, L. (2021). Digital formats of advertising and multilingual audiences. International Journal of Advertising, 40(5), 785–803. https://doi.org/10.1080/02650487.2021.1931234
Cook, G. (2001). The discourse of advertising. Routledge.
García, R., & Singh, P. (2022). Advertising as a vehicle of global and local values. Journal of Marketing Communications, 28(7), 991–1010. https://doi.org/10.1080/13527266.2022.2034567
House, J. (2015). Translation as communication: Functional equivalence. Routledge.
House, J. (2019). Translation, localization and cross-cultural advertising. De Gruyter.
Kenzhegalieva, A. (2021). Adaptatsiya mezhdunarodnykh brendov v usloviyakh poliiazychiya [Adaptation of international brands under multilingual conditions]. ENU im. L. N. Gumileva. (in Russ.)
Koller, V. (2020). Advertising languages: Cultural connotations and translation. Mouton de Gruyter.
Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. University of Chicago Press.
Li, Ch. (2021). Cross-linguistic adaptation of advertising slogans in digital media. Journal of Multilingual Communication, 12(3), 45–62. https://doi.org/10.1080/xxxx.2021.00001
Myers, G. (1994). Words in advertising: The sociolinguistics of advertising. Routledge.
Sadykova, L. (2022). Lokalizatsiya reklamnykh sloganov: Sotsiolingvisticheskii aspekt [Localization of advertising slogans: A sociolinguistic perspective]. Gylym. (in Russ.)
Searle, J. R. (1969). Speech acts: An essay in the philosophy of language. Cambridge University Press.
Tursynbek, E. (2022). Kul'turnaya identichnost' i reklama v Kazakhstane [Cultural identity and advertising in Kazakhstan]. Qazaq universiteti. (in Russ.)
Загрузки
Жарияланды
Как цитировать
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2025 А.М. Нурбаева, И.Б. Байсыдык
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.en
