ОТБАСЫ ТУРАЛЫ МАҚАЛ-МӘТЕЛДЕРДІҢ АКСИОЛОГИЯЛЫҚ СИПАТЫ
DOI:
https://doi.org/10.52301/2957-5567-2025-4-2-50-59Кілт сөздер:
паремиология, отбасы, аксиология, отбасы құндылығы, мақал-мәтелдерАңдатпа
Мақалада паремиология ұғымына анықтама беріліп, ұлттық танымда қалыптасқан ұғымдардың мазмұны мақал-мәтелдер арқылы кейінгі ұрпаққа берілетіні анықталған. Тілімізде кездесетін отбасының маңыздылығын көрсететін мақал-мәтелдерге семантикалық талдау жасалынды. Қазақ тіліндегі отбасы туралы мақал-мәтелдердің негізгі контексті: ата-ананың орны, ата-анамен балалардың қатынасы, отбасындағы бал тәрбиесі, қыз бала тәрбиесі, ұл бала тәрбиесі, туыстардың арақатынасы, ағайындардың өзара қарым-қатынасынан тұратыны анықталды. Отбасылық коммуникация барысында қолданылатын мақал-мәтелдердің коммуниканттарға жағымды және жағымсыз әсері сипатталды. Зерттеудің мақсаты – отбасы құндылығын сипаттайтын мақал-мәтелдерді анықтау. Жұмыстың міндеттері: құндылық ұғымына анықтама беру; ата-ананың орны, балалы болу, бауырлардың жақсы қарым- қатынасы, ағайынмен тату болу сияқты отбасының басты құндылықтарына талдау жасау. Зерттеуіміздің нысаны ретінде ұлтымыздың өзіндік таным-түсінігін, салт-дәстүрін сипаттайтын отбасы ұғымына қатысты мақал-мәтелдері алынды. Мақаланың ғылыми маңыздылығы когнитивті лингвистика және лингвоаксиологиялық зерттеулерге қатысты еңбектерге теориялық толықтыру болып табылады. Практикалық маңыздылығы: зерттеу нәтижелерін когнитивті лингвистика және лингвоаксиология сияқты арнайы курстарды әзірлеуде, оқу-әдістемелік кешендер дайындауда, курстық және дипломдық жұмыстар жазуда пайдалануға болады.
Библиографические ссылки
Смайлова, А.Т. Қазақтың мақал-мәтелдері [Текст]. – Алматы: «Көшпенділер» баспасы, 2006. – 296 б.
Бабалар сөзі: Жүзтомдық.– Астана: «Фолиант» Т.65: Қазақ мақал-мәтелдері [Текст], 2010. – 488б.
Оразаева, Ф.К. Әбубәкір Диваев – фольклорист [Текст] / ... – Алматы : Білім, 2012. - 192 б.
Орaзaкынкызыб Ф., Герaй, Ф., Анипинa, А.К. Қытай және қазақ тілдеріндегі мақал-мәтелдердің құрылымдық және мағыналық ерекшеліктері [Текст] / Хабаршы. Шығыстану сериясы. №1 (88). 2019.
Britannica, T. Editors of Encyclopaedia axiology. Encyclopedia Britannica [Text]. https://www.britannica.com/topic/axiology. 2015, June 10.
Biedenbach, Thomas & Jacobsson, Mattias. The Open Secret of Values: The Roles of Values and Axiology in Project Research [Text]. Project Management Journal. 2016, №47. 139-155. 10.1177/875697281604700312.
Kallos, N. & Ovidiu Trasnea. Political Values: Their Status Function, International Political Review [Text]. Vol. 3. No. 2, http://www.jostor.org/stable 1600770, accessed 16/11/2019.
Лапин, Н.И. Модернизация базовых ценностей россиян [Текст] // Социологические исследования.1996 – М., – № 5. – С. 3-23.
Steven, H. Hobbs. In Search of Family Value: Constructing a Framework for Jurisprudential Discourse [Text]. 1992, 75 Marq. L. Rev. 529.
Koilybayeva, R., Zhunis, M., Kusmanova, K., Mirov, M., & Missyachenko, S. Patterns of Interaction in Family Discourse: A Resilience Theory Perspective [Text]. International Journal of Society, Culture & Language, 2023, 11(1), 76-90. doi: 10.22034/ijscl.2022.1975742.2850.
Windarwati, H, D., Budiman, A, A., Nova, R., Ati, N, A, L., Kusumawati, M, W. The Relationship between Family Harmony with Stress, Anxiety, and Depression in Adolescents [Text]. Jurnal Ners, 2020, 15(2). 185-193. doi:http://dx.doi.org/10.20473/jn.v15i2.21495.
Загрузки
Жарияланды
Как цитировать
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2025 Р.К. Койлыбаева, И.Б. Байсыдык
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.en
