ЖОБАНЫ МОДЕЛЬДЕУ СТУДЕНТТЕРДІҢ ОҚУ-ЗЕРТТЕУ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ДАМЫТУДЫҢ ӘДІСІ РЕТІНДЕ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.52301/2957-5567-2025-4-4-109-124

Кілт сөздер:

жобалық әрекеттер, тарихи түсініктеме, этимологиялық талдау, орнитонимдер.

Аңдатпа

Жоғары білім беру кеңістігін жаңғырту білім алушылардың ақпараттық дағдыларын, сыни және шығармашылық ойлауын, коммуникативтік және ынтымақтастық қабілеттерін қалыптастыруға бағытталған. Дәстүрлі дәрістер мен семинарлар студентке бағдарланған тәсіл контекстінде интеллектуалдық технологияларға біріктіріліп, білім алушыларды оқу материалы мен білімді өз бетінше меңгеруге ынталандырады.

Авторлар зерттеудің өзектілігін 6В01708 «Орыс және орыс емес тілдерде оқытатын мектептердегі орыс тілі мен әдебиеті» (IP) инновациялық білім беру бағдарламасы аясында «Орыс тілі фактілеріне тарихи түсініктеме» пәнін меңгерудің көпдеңгейлі тәсілімен негіздейді. Мақаланың мақсаты – жобалық тапсырмалар арқылы білім алушылардың өзіндік жұмысын жүзеге асырудың ерекше формасы ретінде орнитонимдерге жататын лексика-семантикалық сөздер тобын этимологиялық тұрғыдан зерттеу.

Зерттеудің практикалық маңыздылығы орыс тілінің тарихи дамуы барысында қалыптасу кезеңдерін, әлемдік ғылым мен мәдениеттегі орнын білуге негізделген. Алынған нәтижелер орыс тілі фактілерін кешенді салыстырмалы-тарихи талдау қазіргі орыс тілінің ішкі құрылымын түсінуге, білім алушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға және олардың лингвомәдени ой-өрісін кеңейтуге мүмкіндік беретінін көрсетті. Зерттеу қорытындылары әртүрлі деңгейдегі тілдік құбылыстардың ішкі логикасын түсіндіретін тарихи деректерді тартудың қажеттілігін атап көрсетеді.

Библиографические ссылки

Абзулдинова Г.К., Чойдон З. Ключевые слова как структурный и смысловой элемент текста научных проектов школьников // Тіл және әдебиет: теориясы мен тәжірибесі / Language and Literature: Theory and Practice / Язык и литература:теория и практика. 2024. Т. 3. № 3. С. 82–92. URL: https://yazlit.ppu.edu.kz/index.php/new/article/view/231/96 (дата обращения: 25.07.2025)

Жунусова Ж.Н. Формирование исследовательских умений учащихся на материале прецедентных текстов // Тіл және әдебиет: теориясы мен тәжірибесі / Language and Literature: Theory and Practice / Язык и литература: теория и практика. 2022. № 3. С. 81–98. https://doi.org/10.52301/2957-5567-2022-3-81-98

Ковшарь А.Ф. Мир птиц Казахстана. Алма-Ата: Мектеп, 1988. 272 с.

Куздыбаева A.A., Утельбаева Г.У., Массалимов А.С. Реализация системнодеятельностного подхода в подготовке будущих филологов // Известия КазУМОиМЯ имени Абылай хана. Серия Филологические науки. 2023. №2(69). С. 285–296. https://doi.org/10.48371/PHILS.2023.69.2.019

Мурзатаева А.Т., Матбек Н.К. Использование метода критического мышления на уроках литературы // Известия КазУМОиМЯ имени Абылай хана. Серия Филологические науки. 2022. №3. С. 293–305. URL: https://bulletin-philology.ablaikhan.kz/index.php/j1/ article/view/518/174 (дата обращения: 22.06.2025)

Нарожная В.Д., Кадеева М.И., Димова Л.А. Историческое комментирование фактов русского языка. Электронный учебник. Шымкент: ЮКПУ, 2025. URL: https://ikfrya.tilda.ws/members/login?secret=unlockall (дата обращения: 22.06.2025)

Таукебаева Р.Б. Метод проектов как способ организации и активизации самостоятельной работы обучающихся // Известия МКТУ имени А. Ясави. Серия Филология. 2023. №1. С. 225–236. https://doi.org/10.47526/2023-1/2664-0686.19

Фасмер М. Этимологический словарь русского языка: [В 4 т.] / Пер. с нем. и доп. О.Н. Трубачева. 2-е изд., стер. Москва: Прогресс, 1987. 864 с.

Черных П.Я. Историко-этимологический словарь современного русского языка: [В 2 т.]. 3-е изд., стер. Москва: Русский язык, 1999 / Т. 1: Пантомима. 624 с.; Т. 2: Панцирь-Ящур. 560 с.

Шанский Н.М. Этимологический онлайн-словарь русского языка. 3-е изд., испр. Москва: Дрофа, 2004. 399 с.

Hartman, Douglas K. (2024). On the effective and ethical use of AI. Bulletin of Ablai Khan KazUIRandWL. Series “Philological Sciences”, 4, 399–409. https://doi.org/10.48371/PHILS.2024.4.75.026

Pitirimova, T.V. & Bogdanova, A.A. (2023). English medium instruction in higher education institutions: principles, criteria and challenges. Bulletin of Ablai Khan KazUIRandWL. Series “Philological Sciences”, 3, 395–410. https://doi.org/10.48371/PHILS.2023.70.3.026

Abzuldinova, G.K., & Choidon, Z. (2024). Kliuchevye slova kak strukturnyy i smyslovoy element teksta nauchnykh proektov shkolnikov. [Keywords as a structural and meaning element of the text of schoolchildren’s scientific projects]. Til jäne ädebïet: teorïyası men täjirïbesi / Language and Literature: Theory and Practice, 3, 82–92. (in Russ.)

Chernykh, P.Ia. (1999). Istoriko-etimologicheskii slovar sovremennogo russkogo yazyka (Vols. 1–2, 3rd ed.). Moskva: Russkiy yazyk. (in Russ.).

Fasmer, M. (1987). Ehtimologicheskij slovar' russkogo yazyka: [Vols. 1–4; 2nd ed.] / Per. s nem. i dop. O.N. Trubacheva. 2-e izd., ster. Moskva: Progress, 864. (in Russ.).

Hartman, D.K. (2024). On the effective and ethical use of AI. Izvestiia KazUIR&WL imeni Ablaia Khana. Seriia Filologicheskie nauki, 4, 399–409. https://doi.org/10.48371/PHILS.2024.4.75.026

Zhunusova, Zh.N. (2022). Formirovanie issledovatelskikh umenii uchashchikhsia na materiale pretsedentnykh tekstov. [The formation of schoolchildren research skills on the basis of the precedent texts]. Til jäne ädebïet: teorïyası men täjirïbesi / Language and Literature: Theory and Practice, 3, 81–98. (in Russ.). https://doi.org/10.52301/2957-5567-2022-3-81-98

Kovshar, A.F. (1988). Mir ptits Kazakhstana. Almaty: Mektep. (in Russ.).

Kuzdybaeva, A.A., Utelbaeva, G.U., & Massalimov, A.S. (2023). Realizatsiia sistemnodeiatelnostnogo podkhoda v podgotovke budushchikh filologov. [Implementation of a system-activity approach in teaching future philologists]. Izvestiia KazUIR&WL imeni Ablaikhana. Seriia Filologicheskie nauki, 69(2), 285–296. (in Russ.). https://doi.org/10.48371/PHILS. 2023.69.2.019

Murzataeva, A.T., & Matbek, N.K. (2022). Ispolzovanie metoda kriticheskogo myshleniia na urokakh literatury. [Using of critical thinking methods at the lessons of literature]. Izvestiia KazUIR&WL imeni Ablaia Khana. Seriia Filologicheskie nauki, 3, 293–305. (in Russ.). https://bulletin-philology.ablaikhan.kz/index.php/j1/article/view/518/174

Narozhnaia, V.D., Kadeeva, M.I., & Dimova, L.A. (2025). Istoricheskoe kommentirovanie faktov russkogo iazyka: Elektronnyi uchebnik. Shymkent: YUKPU. Retrieved 12 July 2025 from https://ikfrya.tilda.ws/members/login?secret=unlockall (in Russ.).

Pitirimova, T.V., & Bogdanova, A.A. (2023). English medium instruction in higher education institutions: Principles, criteria and challenges. Izvestiia KazUIR&WL imeni Ablaia Khana. Seriia Filologicheskie nauki, 3, 395–410. https://doi.org/10.48371/PHILS.2023.70.3.026

Shanskii, N.M. (2004). Etimologicheskii onlain-slovar russkogo iazyka (3rd ed., rev.). Moskva: Drofa. (in Russ.).

Taukebaeva, R.B. (2023). Metod proektov kak sposob organizatsii i aktivizatsii samostoiatelnoi raboty obuchaiushchikhsia. [The Method of Project as a Way of Organizing and Activating the Students’ self-work]. Izvestiia MKTU imeni A. Iasavi. Seriia Filologiia, 1, 225–236. (in Russ.). https://doi.org/10.47526/2023-1/2664-0686.19

0 | 10

Загрузки

Жарияланды

10.12.2025

Как цитировать

Нарожная, В., & Кадеева, М. (2025). ЖОБАНЫ МОДЕЛЬДЕУ СТУДЕНТТЕРДІҢ ОҚУ-ЗЕРТТЕУ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ДАМЫТУДЫҢ ӘДІСІ РЕТІНДЕ. Тіл және әдебиет: теориясы мен тәжірибесі, 4(4), 113–128. https://doi.org/10.52301/2957-5567-2025-4-4-109-124

Журналдың саны

Бөлім

Тіл мен әдебиетті оқыту әдістемесі