ПОЛЯК ЖӘНЕ ОРЫС ТІЛДЕРІНДЕГІ ДӘМ СЕЗІМДЕРІН ВЕРБАЛИЗАЦИЯЛАУ ТУРАЛЫ
DOI:
https://doi.org/10.52301/2957-5567-2025-4-4-74-85Кілт сөздер:
дәм сезімдері, поляк тілі, орыс тілі, салыстырмалы талдау, вербализация, Ники СегнитАңдатпа
Зерттеудің нысаны британ жазушысы Ники Сегниттің «The Flavour Thesaurus» атты кітабындағы дәм сезімдерін поляк және орыс тілдеріне жасалған екі аудармадағы вербализациясы. Зерттеудің мақсаты – әртүрлі тілдік нұсқаларда дәм сипаттамаларының қалай жеткізілетінін және бұл үдерісте қандай лексикалық стратегиялар қолданылатынын анықтау. Негізгі әдіс – екі тілдегі сөздік бірліктер мен сипаттамалық тіркестердің қолданысын салыстыруға мүмкіндік беретін лексикалық-салыстырмалы талдау. Талдау лексемалар мен дәмдік тіркестерді анықтауды, сын есімдердің, коллокациялардың және метафоралардың қолданылуын салыстыруды, сондай-ақ әр тілге тән лексикалық үлгілерді айқындауды қамтиды. Екі тілдік нұсқаны салыстырмалы талдау нәтижесінде поляк және орыс тілдерінде дәм сезімдері концептуализациялаудың алуан түрлі, бірақ бір мезгілде ұқсас тәсілдері бар екені анықталды: дәмді ұқсастық бойынша әртүрлі заттарға тән қасиет ретінде көрсету; прототиптерге негізделген негізгі дәм түрлерін атау; синестетикалық метафораларды пайдалану; эмоционалдық реңкі бар субъективті бағалауды білдіретін сын есімдерді қолдану.
Библиографические ссылки
Apresyan, Yu. D. (1995). Obraz cheloveka po dannym yazyka: popytka sistemnogo opisaniya [The image of man: An experiment in systemic description based on linguistic data]. Voprosy yazykoznaniya, 1, 37–67. (in Russ.).
Arutyunova, N. D. (1988). Tipy yazykovykh znacheniy. Otsenka. Sobytie. Fakt [Types of linguistic meanings. Evaluation. Event. Fact] (G. V. Stepanov, Ed.). Nauka. Retrieved 6 July 2025 from Retrieved 10 July 2025 from https://www.booksite.ru/fulltext/arutunova/text.pdf (in Russ.).
Bol’shoy tolkovyy slovar’ russkikh sushchestvitel’nykh. (n.d.). [Big explanatory dictionary of Russian nouns]. Notka. Retrieved 6 July 2025 from https://gramota.ru/slovari/info/bts/ (in Russ.).
Bol’shoy tolkovyy slovar’ russkogo yazyka [Big explanatory dictionary of the Russian language] (S.A. Kuznetsov, ed.). Retrieved 22 July 2025 from https://gramota.ru/biblioteka/slovari/bolshoj-tolkovyj-slovar (in Russ.).
Dawidziak-Kładoczna, M. (2010). Mechanizmy konceptualizacji smaku w opisach i notach degustacyjnych win [Mechanisms of taste conceptualization in wine descriptions and tasting notes]. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Filologia Polska. Językoznawstwo, 7, 37–48. (in Polish).
Kondilyak, E. B. de. (1935). Traktat ob oshchushcheniyakh [Treatise on sensations] (E. Sitkovskiy, Ed.). Gosudarstvennoye sotsial’no-ekonomicheskoye izdatel’stvo. Retrieved 5 July 2025 from https://www.libr.msu.by/bistream (in Russ.).
Kostyaev, A. I. (2007). Vkusovye metafory i obrazy v kul’ture [Taste metaphors and images in culture]. URSS. (in Russ.).
Mitrenga, B. (2014). Zmysł smaku. Studia leksykalno-semantyczne [The Sense of Taste. Lexical and Semantic Studies]. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. (in Polish).
Segnit, N. (2010). The flavour thesaurus. Bloomsbury Publishing. 400 р.
Segnit, N. (2017). Leksykon smaków [Lexicon of tastes] (P. Art, Trans.). Grupa Wydawnicza Foksal. (in Polish).
Segnit, N. (2017). Tézaurus vkusov [The flavour thesaurus] (E.N. Kruchina, Trans.). Eksmo. (in Russ.).
Uniwersalny Słownik Języka Polskiego [Universal Dictionary of the Polish Language]. (2016). Retrieved 10 August 2025 from https://usjp.pwn.pl/ (in Polish).
Vol’f, E.M. (1985). Funktsional’naya semantika otsenki [Functional semantics of evaluation]. Nauka. (in Russ.).
Wierzchowska, M. (1999). Niewypowiedzianie smaczne, nieopisanie pięknie pachnące – opis smaku i zapachu w komunikatach perswazyjnych na przykładzie tekstów reklam telewizyjnych [Indescribably tasty, indescribably beautifully fragrant – the
description of taste and smell in persuasive messages based on the example of television commercials]. In: W. Gruszyński, J. Bralczyk, & G. Majkowska (Eds.), Polszczyzna w komunikowaniu publicznym, 107–114. Oficyna Wydawnicza Aspra. (in Polish)
Żerański, R. (1976). Pojęcie werbalizacji (analiza psycholingwistyczna) [The concept of verbalization (psycholinguistic analysis)]. Poradnik Językowy, 7, 305–312. (in Polish).
Загрузки
Жарияланды
Как цитировать
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2025 М. Лучик, Г.К. Абзулдинова
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.en
