ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК-МӘДЕНИ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ ӘДІСІ РЕТІНДЕ СЕМИОТИКАЛЫҚ ТРАНСФОРМАЦИЯ
DOI:
https://doi.org/10.52301/2957-5567-2025-4-2-116-128Кілт сөздер:
екінші тіл ретіндегі орыс тілі, билингвалды білім беру, әлеуметтік-мәдени құзыреттілік, семиотикалық трансформация, цифрлық платформаларАңдатпа
Мақала қазақ тілінде оқытатын мектептерде орыс тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың әлеуметтік-мәдени құзыреттілігін қалыптастыруда семиотикалық трансформация әдісін қолдануды зерттеуге арналған. Билингвалды білім беру жағдайында авторлар семиотикалық трансформацияны вербалды, визуалды және мультимодальды таңбалық жүйелерді оқу үдерісіне біріктіру тәсілі ретінде қарастырады. 5-сыныптарда өткізілген әдістемелік эксперимент барысында интеллект-карталар, цифрлық кітаптар, комикстер, визуалды жобалар мен мәдениетаралық өзара әрекеттесу сценарийлері сияқты мультимодальды өнімдер жасалды. Оқыту үдерісі Miro, Pixton және StoryJumper сияқты цифрлық платформаларды қолдану арқылы жүзеге асырылып, бұл мәдени мағыналарды визуализациялауға және оқушыларды оқытылатын мәдениетпен диалогқа тартуға мүмкіндік берді. Семиотикалық трансформация иллюстрацияларды интерпретациялау, маршруттар құрастыру және мультфильмдерді дыбыстау тапсырмалары арқылы жүзеге асырылды. Мұндай тапсырмалар оқушылардың тұлғалық рефлексиясын, мәдениетаралық қиялын және білім беру үдерісіне белсенді қатысуын ынталандырды. Мақалада сипатталған тәсіл визуалды қабылдауға және цифрлық технологияларды қолдануға бейім қазіргі заман оқушыларының танымдық және эмоционалдық ерекшеліктеріне сай келетін тиімді оқыту әдісі ретінде өз тиімділігін көрсетті. Бұл әдісті білім беру сапасын жақсарту және оқушылардың полимәдени қоғамда өмір сүруге қажетті негізгі құзыреттіліктерін дамыту мақсатында оқу үдерісіне енгізуге болады.
Библиографические ссылки
Верещагин Е.М., Костомаров Ю.Н. Язык и культура: три лингвострановедческие концепции: лексического фона, рече-поведенческих тактик и сапиентемы. Москва: Директ-Медиа, 2014. 510 с.
Гумбольдт В. фон. Язык и философия культуры / сост., общ. ред. и вступ. статьи А. В. Гулыш, Г. В. Рамишвили. Москва: Прогресс, 1985. 451 с.
Красных В.В. Этнопсихолингвистика и лингвокультурология: лекционный курс. Москва: Гнозис, 2002. 284 с.
Люрья Н.А. Семиотическая диагностика: методология измерения эффективности трансформаций в образовании // Высшее образование в России. 2020. Т. 29, № 11. С. 122–127. https://doi.org/10.31992/0869-3617-2020-29-11-122-127
Щукин А.Н., Фролова Г.М. Методика преподавания иностранных языков: учебник для студентов учреждений высшего образования, обучающихся по направлению подготовки «Лингвистика». Москва: Академия, 2015. 287 с.
Atygayeva, Zh., & Temirgazina, Z. (2024). Methods of forming components of sociocultural competence in the study of Russian as a non-native language. Til jäne ädebïet: teorïyası men täjirïbesi / Yazyk i literatura: teoriya i praktika, 3(2), 94–114. https://doi.org/10.52301/2957-5567-2024-3-2-94-114
Constantinidou, D.A. (2023). Language education, digital citizenship, and Juri Lotman’s semiosphere. Digital Age in Semiotics & Communication, 6, 173–184. https://doi.org/10.33919/dasc.23.6.9
Domke, L.M., May, L.A., Cerrato, M.A., Sanders, E.H., Kung, M., & Bingham, G.E. (2024). How dual language bilingual education preservice teachers draw upon and develop students’ sociocultural competence. Foreign Language Annals, 57(3), 797–817. https://doi.org/10.1111/flan.12744
Jakobson, R. (1959). On linguistic aspects of translation. In R. A. Brower (Ed.), On Translation (pp. 232–239). Harvard University Press.
Khouni, O., & Boudjelal, A. (2019). Introducing the target language culture to EFL learners to enhance sociocultural competence. Arab World English Journal (AWEJ), 10(3). https://doi.org/10.2139/ssrn.3466046
McCrindle, M., Fell, A., & Buckerfield, S. (2021). Generation Alpha: Understanding our children and helping them thrive. Headline.
Mickan, P. (2017). Text-based research and teaching from a social semiotic perspective: Transformative research and pedagogy. In P. Mickan & E. Lopez (Eds.), Text-based research and teaching (pp. 15–35). Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/978-1-137-59849-3_2
Sapir, E. (1921). Language: An introduction to the study of speech. Harcourt, Brace.
Temirgazina, Z., Albekova, A., & Kurmanova, Z. (2021). One more time about the heart: Naive anatomy in the Kazakh language in comparison with Russian and English. Przegląd Wschodnioeuropejski, 12(2), 459–475. https://doi.org/10.31648/pw.6876
Whorf, B. L. (1956). Language, thought, and reality: Selected writings of Benjamin Lee Whorf (J. B. Carroll, Ed.). MIT Press.
Загрузки
Жарияланды
Как цитировать
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Copyright (c) 2025 Ж.Е. Атыгаева, А.Ш. Тлеулесова
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.en
